Έντονη «δίψα» για τη βυζαντινή τέχνη στο δυτικό κόσμο διαπιστώνει ο αγιογράφος Κωνσταντίνος Ξενόπουλος

Όταν ο Κωνσταντίνος Ξενόπουλος προσκλήθηκε στη Γαλλία για να διδάξει για πρώτη φορά στο εξωτερικό τη βυζαντινή αγιογραφία, ήταν μόλις 23 χρονών. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, το όνομά του ήταν ήδη γνωστό χάρη στις ικανότητές του και τη διαδρομή του στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία του Αγίου Όρους, από τη θέση του μαθητή, αλλά και από εκείνη του καθηγητή. Λιγότερο γνωστή, ωστόσο, ήταν η ηλικία του και όπως αναφέρει ο ίδιος, όσοι τον υποδέχτηκαν στη Μασσαλία απογοητεύτηκαν βλέποντας έναν νέο αντί για κάποιον γηραιότερο, που θα είχε ενδεχομένως μεγαλύτερη εμπειρία.

“Είδα στα μάτια τους την απογοήτευση, όταν όμως ξεκινήσαμε τα μαθήματα, στα πρώτα δέκα λεπτά άρχισαν να καταλαβαίνουν τι γίνεται και εκεί τους κέρδισα” σημειώνει ο άρχων εικονογράφος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας Κωνσταντίνος Ξενόπουλος, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ–ΜΠΕ.

Αργότερα, βρέθηκε πολλές φορές στο εξωτερικό είτε για να διδάξει είτε για να ζωγραφίσει. Ανάμεσα στα συχνά ταξίδια του στη Φιλανδία, τη Σουηδία, την Αυστρία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Κωνσταντινούπολη, την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου γνώρισε και εντυπωσιάστηκε από το μεγάλο ενδιαφέρον του δυτικού κόσμου για τη βυζαντινή τέχνη.

“Στο εξωτερικό, τόσα χρόνια που διδάσκω, διαπιστώνω ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη βυζαντινή τέχνη αλλά και για τη θεολογία της εικόνας, κάτι που δεν το συναντώ εδώ. Για κάθε εικόνα που κάνουμε θέλουν να μάθουν το κάθε τι, τι σημαίνουν όσα απεικονίζονται, γιατί απεικονίζονται με αυτόν τον τρόπο, από πού ξεκίνησε η ιστορία της, πότε ξεκίνησε. Για εμάς, όλα αυτά είναι δεδομένα, αλλά για εκείνους είναι σημαντικό να κάνουν κάτι και να ξέρουν γιατί το κάνουν” επισημαίνει χαρακτηριστικά. Αποδίδει, άλλωστε, την εμφανή αυτή στροφή στη βυζαντινή εικόνα στο στοιχείο του μυστηρίου που λείπει, όπως εκτιμά, από τα περίφημα γλυπτά ή από τις περίτεχνες εικόνες των ζωγράφων της Δύσης.

Ως παράδειγμα της επίδρασης του μυστηριακού στοιχείου, φέρνει στο νου του τα λόγια πολλών Λουθηρανών που τον επισκέπτονταν στη Φιλανδία την ώρα που αγιογραφούσε έναν ορθόδοξο ναό. “Με είχε στείλει εκεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για να ζωγραφίσω έναν ορθόδοξο ναό. Όσο ζωγράφιζα, ερχόταν πάρα πολύ κόσμος, Λουθηρανοί και μου έλεγαν: “αυτό που κάνετε εσείς εδώ, εμείς δεν το έχουμε”. Έλεγαν πως όταν μπαίνει κάποιος στο ναό, βλέπει τους αγίους και αναγκάζεται να προσευχηθεί”.

Μιλώντας για τα στοιχεία της πνευματικότητας, της αγιότητας, της ιεροσύνης, του ρεαλισμού στη βυζαντινή εικονογραφία σχολιάζει ότι μια πολύ καλή βυζαντινή εικόνα κρύβει μέσα της μια ολόκληρη θεολογία και μεταφέρει τον θεατή σε ένα επίπεδο ανώτερο από εκείνο του θαυμασμού της τέχνης. “Βλέπεις μια δική μας Παναγία σε μια βυζαντινή αγιογραφία και αναγκάζεσαι να προσευχηθείς. Εκεί είναι το μυστήριο” εξηγεί.

Θυμάται, εξάλλου, τη συζήτηση που είχε με έναν Λουθηρανό επίσκοπο που τον ρωτούσε πώς βιώνει την τέχνη του. “Με ρωτούσε από πού πηγάζει όλο αυτό και του απαντούσα, ότι η αγιογραφία βγαίνει από μέσα μου, επειδή πιστεύω σε αυτό. Τότε μου απάντησε: “εσείς οι Ορθόδοξοι δεν ξέρετε τι πίστη έχετε γιατί αν ξέρατε θα ήσασταν όλοι στην εκκλησία”.

Αναφερόμενος στην προσωπική του διαδρομή αποκαλύπτει ότι ήθελε από παιδί να γίνει ιερέας. Όταν έμεινε ορφανός, στην ηλικία των 11 χρόνων, ο διευθυντής του ορφανοτροφείου του πρότεινε να επισκεφθεί την Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιον Όρος. Αυτή ήταν και η καθοριστική αλλαγή της διαδρομής του καθώς μαθήτευσε από τα 13 και δέχτηκε σημαντικές επιδράσεις από τους δασκάλους του, Ιωάννη Βράννο και πατέρα Δαμασκηνό Ροδάκη.
“Από εκεί και πέρα, όμως, όλο το Άγιον Όρος είναι ένα σχολείο. Οπουδήποτε και να πήγαινε κανείς έβλεπε αγιογράφους να ζωγραφίζουν ή μοναστήρια με υπέροχες εικόνες και τοιχογραφίες. Εκείνη την εποχή φωτογραφική μηχανή δεν ήταν εύκολο να έχεις, ούτε βιβλία, ούτε χρήματα για να αγοράσεις. Δεν υπήρχε ούτε η πληθώρα των βιβλίων που έχουμε σήμερα. Θυμάμαι ότι πήγαινα στα μοναστήρια και έψαχνα να βρω αγίους που δεν τους ήξερα. Όταν επέστρεφα στη σχολή καθόμουν και τους ζωγράφιζα από μνήμης καθώς δεν είχα τη δυνατότητα να τους φωτογραφήσω. Έτσι έμαθα και σχέδιο” λέει.

Σχετικά με τους δεσμούς του με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας σημειώνει ότι το 1983 γνώρισε τον Μακαριστό Πατριάρχη Δημήτριο. Συνεργάστηκε μαζί του πολλά χρόνια και ακόμη και τώρα συνεργάζεται με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας συνδέθηκε από το 2000 οπότε γνώρισε τον Μακαριστό Πατριάρχη Πέτρο. “Συνεργάστηκα μαζί του μέχρι που έγινε το δυστύχημα και συνεχίζουμε με τον νυν Πατριάρχη κ. Θεόδωρο” σημειώνει.

Για τα σεμινάρια που κάνει στην Ελλάδα, αλλά και τη διδασκαλία της αγιογραφίας στους φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, δηλώνει ότι πολλά παιδιά, μέσα από την επαφή τους με την αγιογραφία, αρχίζουν να εκδηλώνουν επαγγελματικό ενδιαφέρον και αυτό δεν είναι κακό, όπως λέει. “Τόσα χρόνια, η αγιογραφία έχει ζήσει πολύ κόσμο και στην κρίση τώρα πάλι οι αγιογράφοι έχουν δουλειά. Μπορεί να αναγκάζονται να κατεβάσουν τις τιμές, όμως πολλοί στρέφονται στην εκκλησία και ακόμη και από το υστέρημά τους κάνουν κάποια εικόνα” σημειώνει.

Για τον εαυτό του, ο Κωνσταντίνος Ξενόπουλος δηλώνει “θεό-τρελος με την τέχνη” και αναφέρει ότι κάθε φορά επιθυμεί να δοκιμάζει κάτι καινούριο. Σε αυτό το πλαίσιο έχει σκοπό, όπως σημειώνει, να κάνει ένα βήμα μπροστά και να δημιουργήσει νέες συνθέσεις αγιογραφίας που θα απεικονίζουν τις μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας, με σεβασμό πάντα στην θεολογία της εικόνας και την Αγία Γραφή ώστε να δοθεί μια άλλη διάσταση στην τέχνη, όχι τόσο στατική.

Απευθυνόμενος τέλος σε όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με την αγιογραφία σημειώνει: “Η αγιογραφία είναι ολόκληρος ωκεανός. Θα τη μάθεις μόνο όταν δεν την κάνεις για να βγάζεις χρήματα. Αν θέλεις να είσαι καλλιτέχνης θα έρθουν τα χρήματα, αλλά μην το κάνεις αυτό από την πρώτη στιγμή”.

Π. Γιούλτση

Η σωστή επιγραφή «Ο ΩΝ» στο φωτοστέφανο του Χριστού

Έχουν καταβληθεί μεγάλες προσπάθειες για την τέλεια και σωστή κατάρτιση της εικόνας του Χριστού, λόγω της εξαιρετικής σημασίας της προσωπικότητάς του.

Όλα τα στοιχεία πρέπει να είναι προσεγμένα. Όλα είναι απαραίτητα και τίποτε δεν είναι περιττό.

Η γνώση αυτή, δυστυχώς, δεν υπάρχει σ’ όλους μας, για το λόγο αυτό πολλοί αγιογράφοι προσθέτουν και άλλοτε αφαιρούν ή τροποποιούν αρκετά από τα αγιογραφικά στοιχεία που απαρτίζουν τις αγιογραφίες των εικόνων του Χριστού.

Σαν ένα μάθημα αγιογραφίας ας πάρουμε στη συγκεκριμένη περίπτωση το φωτοστέφανο του Κυρίου, δηλαδή την επιγραφή «Ο ΩΝ» και τη δογματική σημασία των τριών γραμμάτων.

Μέσα στο φωτοστέφανο του Κυρίου σχηματίζεται ο Σταυρός. Ο Σταυρός είναι το όργανο με το οποίο λύτρωσε ο Χριστός τον κόσμο. Για τον λόγο αυτό εγγράφεται μόνο στο φωτοστέφανό Του.

Στις τρείς κεραίες του Σταυρού γράφονται τα γράμματα «Ο ΩΝ» που σημαίνουν ο υπάρχων. Ο υπάρχων είναι το όνομα του Θεού, το είπε ο Ίδιος στον Μωϋσή. «… Και είπεν ο Θεός προς Μωϋσήν λέγων· Εγώ ειμί ο ων· Και είπεν· ούτως ερείς τοις υιοίς Ισραήλ· ο ων απέσταλκέ με προς υμάς» (Έξοδ. Γ’, 13).

Το άρθρο «Ο» βρίσκεται επάνω από την Κεφαλή του Κυρίου· δεξιά και αριστερά τα «Ω» και «Ν», αυτή είναι η αρχαιότερη τοποθέτηση.

Η διάταξη αυτή συμφωνεί και με τις ανάλογες επιγραφές, ο Άγιος, η Αγία, που γράφονται στις εικόνες.

Ακόμη και σήμερα στις διάφορες υπηρεσίες ακολουθείται η ίδια διάταξη:

Ο                       Ο                          Ο
Πρόεδρος     Διευθυντής     Γραμματέας     κλπ.

Επάνω το άρθρο και κάτω η λέξη. Όχι πως και η συνηθέστερη τοποθέτηση των γραμμάτων είναι λάθος.

Λάθος είναι αντί των γραμμάτων να τοποθετούνται διακοσμητικά.

Όταν υπάρχει χώρος μόνο για δύο γράμματα πρέπει να τοποθετούμε τα γράμματα Ω, Ν.

Και ποτέ Ο, Ν ή Ο, Ω.

Δεν είναι λοιπόν η τοποθέτηση με το άρθρο επάνω αιρετική, όπως πολλοί πιστεύουν. Και οι δύο περιπτώσεις είναι σωστές. Πολλές παλαιές εικόνες Βυζαντινές χρησιμοποιούν το «Ο» επάνω. Μετά από μεγάλη μελέτη τόλμησα και χρησιμοποιώ τον τρόπο αυτό.

Στη Ρωμαιοκαθολική εικονογραφία αγνοούνται τελείως τα τρία γράμματα. Όταν όμως παραλείπεται η επιγραφή «Ο ΩΝ» που είναι το σπουδαιότερο δογματικό στοιχείο της εικόνος του Χριστού, τότε παίρνουν χώρα δύο αιρετικές θέσεις.

α) Η αίρεση του Νεστοριανισμού, όπου υποβάλλεται η αίσθηση μόνον της ανθρώπινης παρουσίας του Κυρίου και

β) Ο Ιουδαϊσμός, όπου δεν είναι αποδεκτό ότι ο Χριστός είναι ο Ίδιος ο Κύριος της Παλαιάς Διαθήκης.

Δεν πρέπει λοιπόν να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι πολλές αγιογραφίες στερούνται των γραμμάτων. Πολλοί από τους αγιογράφους αν και είχαν ταλέντο, δεν γνώριζαν τη δογματική σημασία των γραμμάτων, για το λόγο αυτό έκαναν λάθη.

Σήμερα όμως δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε διακοσμητικά παρά μόνον όταν φαίνεται ένα μέρος του φωτοστέφανου.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ

Ποίημα για τον Γέροντα Παΐσιο

Λευκά περιστέρια
ντυμένα στα μαύρα
που ζήτε στις βουνοκορφές.

Στις βουνοκορφές του Άθωνα
συνάντησα ένα τέτοιο
Λευκό περιστέρι
ντυμένο στα μαύρα.

Γέροντα τον φωνάζανε
Παΐσιος το όνομά του
Λευκό περιστέρι
ντυμένο στα μαύρα.

Γεμάτες οι κορυφές του Άθωνα
Λευκά περιστέρια
ντυμένα στα μαύρα.

Λευκά περιστέρια
ανάγκη σας έχουμε
τις προσευχές μας να παίρνετε
στα ύψη να τις πηγαίνετε.

Στην Παναγιά μας να εύχεστε
μεσίτρια να είναι
στην ώρα τούτη την δύσκολη
της Κρίσεως του κόσμου.

ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΙΕΡΟΣΠΟΥΔΑΣΤΟΥ ΑΘΩΝΙΑΔΟΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
(έργα αγιογράφου Κωνσταντίνου Ξενόπουλου)

 

Ένα μικρό δώρο απο το Άγιον Όρος

Διονύσιος εκ Φουρνά. Έργο Κωνσταντίνου Ξενόπουλου στην Νέα Σκήτη του Αγίου Όρους το έτος 1998. Είναι φιλοτεχνημένο με την τεχνική του ιδίου όπως την δίδαξε ο Άρχοντας Αγιογράφος στο σεμινάριο αγιογραφίας: Ξενόπουλος Διδάσκει στις 12-14 Ιουνίου 2014 στην Δ.Ε.Θ.

Αγιογραφικός οίκος αδελφότητος Αβραμαίων ο άγιος Ανδρέας

Η ιστορική καλύβη του αγιογραφικού οίκου των Αβραμαίων βρίσκεται κοντά στο Κυριακό της Νέας Σκήτης. Πρώτος μοναχός ήταν ο πατήρ Αβράμιος ο α’, ο οποίος ήλθε από την Σκήτη της αγίας Άννης το 1840. Εκεί ασκήτευε στο κελλί του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που εργόχειρο είχε την κατασκευή καλυμμαυχιών.

Ο πατήρ Αβράμιος αγόρασε την καλύβη του αγίου Ανδρέα από τον πατέρα Αντώνιο, ο οποίος κατά κόσμον ήταν δάσκαλος και συγγραφέας. Στην καλύβη συνέχιζε να συγγράφει κανόνες και εγκωμιαστικούς λόγους.

Όταν ανέλαβε πλέον την καλύβη ο π. Αβράμιος, έφερε τον αδελφό του κατά σάρκα Σεραφείμ και αργότερα και τον πατέρα τους, ο οποίος στην μοναχική κουρά έλαβε το όνομα Ανδρέας.
Αργότερα ήλθε ο ιερομόναχος π. Πέτρος από την Κοκοβίστα της Άμφισσας, ο οποίος σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Πετρούπολη της Ρωσίας. Από εκεί έφερε πολλά ανθίβολα για τη ζωγραφική.

Η παράδοση της αγιογραφίας στο κελλί ξεκίνησε από τον πατέρα Πέτρο που μαζί με τον ιερομόναχο πατέρα Παύλο (από τη Σπάρτη, ήλθε το 1880) βοήθησαν και τους υπόλοιπους πατέρες στην εκμάθηση της τέχνης.

Άλλοι πατέρες ήσαν ο πατήρ Αντώνιος (από τη Θεσσαλία, ήλθε το 1900), μετά ο γέρων Αβράμιος (από την Κάνιανη, νυν Αποστολιά Φωκίδος, ήλθε το 1924). Ο γέρων Σεραφείμ ο ιερομόναχος μαζί με τον διακο-Θωμά ήλθαν το 1930.

Ο πατήρ Ανδρέας από τον Ξηρόκαμπο Ηλείας, ήλθε το 1954. Ο νεότερος τη τάξει ιερομόναχος πατήρ Αβράμιος ήλθε το 1986.

Μέχρι το 1917 στο κελλί δούλευαν παραγγελίες για τη Ρωσία. Με την αλλαγή της εξουσίας στη Ρωσία όμως, σταμάτησαν οι παραγγελίες και είχαν δυσκολίες όλοι οι πατέρες της Ν. Σκήτης που ως εργόχειρο είχαν την αγιογραφία.

Τότε ο πατήρ Ανδρέας πήρε ευλογία από τον γέροντά του και βγήκε στον κόσμο και με την επιστροφή του έφερε πολλές παραγγελίες για όλη τη Σκήτη.

Τη βυζαντινή τεχνοτροπία ξεκίνησαν το 1972 και για μερικά χρόνια δούλευαν και τις δύο τεχνικές, την αναγεννησιακή και την βυζαντινή, ώσπου μετά επικράτησε η βυζαντινή.

Σε μια συνάντησή μας με τον πατέρα Ανδρέα, αναπτύξαμε μια συζήτηση σχετικά με την εικονογραφία. Μου είπε πως όταν δεν έχει τη μορφή κάποιου αγίου που γίνεται για πρώτη φορά και δεν έχει στοιχεία του, τότε κάνει έναν άγιο και όταν βάλει το φωτοστέφανο λέει: «Από τούδε τη στιγμή λαμβάνει τη χάρη του αγίου». Έτσι έκαναν οι προκάτοχοί του και εγώ στη δεκαετή διαμονή μου στο Άγιον Όρος το άκουγα για πρώτη φορά. Πνευματική συγγένεια με την καλύβη του αγιογραφικού οίκου των Αβραμαίων έχει ένας ακόμη καλλιτέχνης μοναχός, ο γέρων Πέτρος.

Ο γέροντας ζει σε ένα κάθισμα στο ενδιάμεσο της διαδρομής (από το μονοπάτι) των Μονών Γρηγορίου και Σίμωνος Πέτρας. Εκεί ο γέρων Πέτρος ασχολείται όποτε του επιτρέπει ο χρόνος με το να σκαλίζει μικρά εικονάκια και κυρίως σταυρούς επάνω σε ξύλο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ

Ταξιδεύοντας με την τέχνη στον Άθωνα

(μπορείτε να το βρείτε εδώ)

Αποσπάσματα από το βιβλίο “Οι ζωγραφιές της θάλασσας”

…Τα μονοπάτια στο Άγιον Όρος είναι πολύ χαριτωμένα· και από τις δύο πλευρές απλώνονται και σε συνοδεύουν οι κουμαριές, δημιουργώντας φυσικές καμάρες και με την παχιά σκιά τους κάνουν τον οδοιπόρο να χαίρεται τη φύση και να δοξολογεί τον Θεό. Μήπως και οι φυλλωσιές δεν αναπέμπουν κι αυτές με τη σειρά τους δοξολογία στον Πλαστουργό; (Αινείτε αυτόν πάντες οι βουνοί…Ψαλμ. 148)…

…Στην αρχή των χειρογράφων του ο π. Διονύσιος βάζει τον ζωγράφο να προσευχηθεί, προκειμένου ο Κύριος να του αποκαλύψει την άχραντη μορφή του, να ευλογήσει και συγχρόνως να οδηγήσει το χέρι του:

«Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, ο απερίγραπτος υπάρχων τη φύσει της θεότητος και δια την σωτηρίαν του ανθρώπου επ’ εσχάτων εκ της Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας αφράστως σαρκωθείς και αξιώσας περιγράφεσθαι· ο τον άγιον χαρακτήρα της αχράντου σου όψεως εν τω αγίω μανδηλίω τυπώσας και δι’ αυτού την νόσον του τοπάρχου Αυγάρου ιασάμενος και την ψυχήν αυτού φωτίσας εις την επίγνωσιν σού του αληθινού Θεού ημών· ο δια του Αγίου σου Πνεύματος συνετίσας τον θείον απόστολόν σου και ευαγγελιστήν Λουκάν την μορφήν της παναμώμου σου μητρός διαγράψαι, φερούσης σε ως βρέφος εν ταις αγκάλαις αυτής και το “Η χάρις του εξ εμού τεχθέντος δι’ εμού μετ’ αυτών ειπούσης” αυτός, δέσποτα, Θεέ των όλων, φώτισον, συνέτισον την ψυχήν, την καρδίαν και την διάνοιαν του δούλου σου (δείνος) και τας χείρας αυτού εύθυνον προς το αμέμπτως και αρίστως διαγραφείν το είδος της εμφερείας σου και της παναχράντου σου Μητρός και πάντων σου των αγίων, εις δόξαν σην και εις φαιδρότητα και ωραϊσμόν της αγίας σου Εκκλησίας και εις άφεσιν αμαρτιών των σχετικώς αυτάς προσκυνούντων και μετ’ ευλαβείας ασπαζομένων και την τιμήν επί το πρωτότυπον αναφερόντων· λύτρωσε δε αυτόν εκ πάσης διαβολικής επηρείας προκόπτοντα εν πάσαις ταις εντολαίς σου πρεσβείαις της παναχράντου μητρός σου, του αγίου ενδόξου αποστόλου και ευαγγελιστού Λουκά και πάντων των αγίων· αμήν»…

…Κάθε περίοδος έχει τα δικά της στοιχεία, τον δικό της τρόπο, τα δικά της υλικά. Αρκεί αυτό που γίνεται και θα γίνεται απ’ όλους τους μαΐστρους της τέχνης να κρύβει μέσα τους πίστη και αγάπη. Πρέπει να ξέρεις πώς η πίστη είναι αυτό που καθοδηγεί το χέρι μας και κάνει τα πρόσωπα να είναι εκφραστικά και να αγγίζουν τον πιστό. Και η αγάπη σε κάνει να αποφεύγεις την προχειρότητα στην εικόνα και να χρησιμοποιείς τα πιο καλά υλικά για τους αγίους του Θεού. Μακάρι όμως να υπήρχε τρόπος να δούμε την μελλοντική εξέλιξη της βυζαντινής τέχνης…

… «Ησυχία για τον αγιορείτη σημαίνει σωματική και ψυχική δοκιμασία και μάλιστα για έναν ορισμένο σκοπό, δηλαδή να κατορθώσει ο ασκητής να δει το άκτιστο φως που είδαν οι Απόστολοι Ιωάννης, Πέτρος και Ιάκωβος στο όρος Θαβώρ. Και ότι το φως αυτό δεν μπορεί να το δει κανείς με τους σωματικούς οφθαλμούς, παρά μόνο το φανερώνει ο Κύριός μας στους άξιους και καθαρούς»…

…Ακούγεται λίγο παράξενο για τα καταστήματα που έχει η Αθωνική αυτή πόλη. Αλλά οι πατέρες, πέρα από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, επιδίδονταν και σε άλλες εργασίες. Άλλοι καλλιεργούσαν τους μικρούς κήπους, άλλοι σκάλιζαν διάφορα χειροτεχνήματα σε ξύλα καστανιάς ή φλαμουριάς. Οι μοναχοί που γνώριζαν καλά βυζαντινή μουσική, έγραφαν βιβλία. Άλλοι ζωγράφιζαν, άλλοι έκαναν βιβλιοδεσία…και τόσα άλλα εργόχειρα…

…Όταν λέμε ωραιότητα παιδί μου, δεν εννοούμε την όμορφη χρωματική απόδοση και τη λεπτομέρεια της εργασίας, που σαφώς χρειάζονται και αυτά, αλλά σου μιλώ για την τέλεια ωραιότητα που έχει λησμονηθεί στην εποχή μας.
Είναι η αγία ωραιότητα, γεμάτη από το φως του Θεού, που ψάχνει κάθε διψασμένη ψυχή στα δύσκολα αυτά χρόνια που περνούμε. Όταν με το καλό σε αξιώσει ο Θεός να επισκεφθείς από κοντά τα αθάνατα “μνημεία” και στους πιο μικρούς ναούς, θα διαπιστώσεις πώς οι εικόνες των Αγίων μεταδίδουν το φως του Χριστού, στηρίζοντας πνευματικά τον άνθρωπο με την έκφραση και τη ζεστασιά των προσώπων…

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ

Οι ζωγραφιές της θάλασσας

Κ. Ξενόπουλος ως μαθητής στο Άγιο Όρος

Την περίοδο που ξεκίνησα τα μαθήματα αγιογραφίας στην Αθωνιάδα Σχολή, γνώρισα ένα νέο αγιογράφο μοναχό από το κελλί των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, τον π. Μιχαήλ. Ήταν σχεδόν αυτοδίδακτος, γιατί τα λιγοστά μαθήματα που έλαβε από τον γέροντα Μελέτιο ήταν και τα μοναδικά. Η θέλησή του για μάθηση τον έκανε σύντομα να ξεχωρίσει μέσα στο Άγιο Όρος.

Η απομόνωσή του στο κελλί με το αυστηρό τυπικό και το πείσμα του τον έκαναν σύντομα να παρουσιάσει τον δικό του χαρακτήρα στην τέχνη και για ολόκληρα χρόνια ήταν ίσως ο μόνος “αυτοτελής” καλλιτέχνης. Δημιουργούσε και δημιουργεί σε ένα απλό κελλί, τότε και τώρα. Ο ίδιος πλάθει τα χρώματα ανακατεύοντας τα καλά με το δάκτυλό του, σαν ένα μικρό παιδί που χαίρεται την πληθώρα των χρωμάτων και με την αφή αυτή έχει την αίσθηση ότι αυτά είναι προέκταση του είναι του.

Πολυπράγμων ο π. Μιχαήλ και με πολύ ενδιαφέρον για γνώση. Πάντα τον θαύμαζα από μικρός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μας χωρίζουν πολλά χρόνια. Διακριτικός και παρά την αυστηρότητα του τυπικού του κελλιού του, ποτέ δεν με έκανε να αισθανθώ άσχημα. Και όταν εγώ με τους αστεϊσμούς μου σκάλιζα την “ψυχή” του, γελούσε αληθινά, με την αγνότητα ενός παιδιού. Από το ανυπόκριτο γέλιο του καταλάβαινες την ακεραιότητα του χαρακτήρα του.

Μιχαήλ Μοναχός Αγιογράφος, πενάκι – Κωνσταντίνου Ξενόπουλου

Θα ήταν απρέπεια να μην αναφερθώ σ’ έναν ακόμη καλλιτέχνη, που από τα πρώτα του βήματα στην αγιογραφία διέφερε των υπολοίπων. Ο λόγος για τον δεύτερο δάσκαλό μου, τον ιερομόναχο π. Δαμασκηνό Ροδάκη.

Πατήρ Δαμασκηνός Ροδάκης (καθηγητής αγιογραφίας στην Αθωνιάδα Σχολή Αγίου Όρους), μολύβι – Κωνσταντίνου Ξενόπουλου

Το κελλί του γέροντα ζωγράφου και αγιογράφου είναι Βατοπαιδινό με προστάτη τον Άγιο Νικόλαο και βρίσκεται στις Καρυές, κοντά στο ναό του Πρωτάτου, σε ένα δρομάκι της μέσης απόστασης προς το Χιλιανδαρινό κελλί «Τυπικαρίο». Δεν ονομάζεται Τυπικαρίο γιατί εκεί έχει γραφεί κάποιο από τα τυπικά του Αγίου Όρους, αλλά γιατί στο κελλί αυτό, οι εκάστοτε μοναχοί της μονής Χιλανδαρίου που το διακονούν, ακολουθούν ένα αυστηρό τυπικό. Δηλαδή, αντί για άλλη ακολουθία, γίνεται ανάγνωση όλου του ψαλτηρίου, αλλά δεν επιτρέπεται η κατάλυσις οίνου και ελαίου (εκτός Σαββάτου και Κυριακής).

Θεωρούν μεγάλη τιμή οι μοναχοί να διακονούν το κελλί με το τυπικό αυτό, επειδή σ’ αυτό ασκήτεψε ο άγιος Σάββας (εκ Σερβίας), ο και κτίτωρ της μονής Χιλανδαρίου. Ο προσκυνηματικός ναός του κελλιού είναι κατάμεστος από τοιχογραφίες.

Ο πατήρ Δαμασκηνός λοιπόν όταν ζούσε στον κόσμο ήταν ζωγράφος με ειδικότητα στην υδατογραφία. Στο κελλί υπάρχουν αρκετοί πίνακες που απεικονίζουν μοναστήρια και διάφορα τοπία από τον ευρύτερο χώρο του Αγίου Όρους. Στράφηκε στην αγιογραφία και σιγά-σιγά, ως ανήσυχο πνεύμα στα γύρω από την τέχνη δρώμενα, δημιουργεί έναν δικό του εκφραστικό τρόπο, που βρίσκει μεγάλη απήχηση κυρίως στο εξωτερικό, όπου και κάνει αρκετές εκθέσεις.

Πέρασα αρκετό διάστημα στο καλλιτεχνικό κελλί του δασκάλου μου, όπου γνώρισα και τον γέροντά του πατέρα Νικόλαο, έναν φιλήσυχο και φιλακόλουθο παπουλάκο γεμάτο στοργή και χωρίς απαιτήσεις.

Γέρων Νικόλας, μολύβι – Κωνσταντίνου Ξενόπουλου

Πολλά στοιχεία μου έδωσε ο δάσκαλός μου˙ άλλωστε αυτός είναι και ο ρόλος του δασκάλου, να δίδει εκεί που πρέπει, όσα πρέπει και αυτά που πρέπει.

Το εργαστήριό του γεμάτο από βιβλία για την τέχνη, αφίσες από εκθέσεις του στο εξωτερικό και τόσα άλλα που είχε ενδιαφέρον να (τους) δώσεις την πρέπουσα σημασία.

Από την απλωταριά του κελλιού εθαύμαζα τότε και συναχίζω ακόμη και τώρα, όταν έχω την χαρά να επισκέπτομαι τον γέροντα Δαμασκηνό, να θαυμάζω την θέα, όπου το βλέμμα ξεκινά από την πλατεία με το ναό του Πρωτάτου και χάνεται στα δεξιά σου στην κορυφή του Άθωνα, σε μια οφθαλμική ξεκούραστη ανάβαση.

Πηγή:http://www.artionrate.com/index.php/artion-magazine/artion-kalesma/1077-ksenopoulos-ws-mathhths-sto-oros

Οι κατευθύνσεις της εικονογραφίας

Αφού μελετήθηκαν με προσοχή τόσο το πνεύμα όσο και τις κυριότερες εκφράσεις της σύγχρονης εικονογραφίας, κατάφεραν να διακριθούν τέσσερις κατευθύνσεις,

στις όποιες σύγχρονοι και παλαιότεροι καλλιτέχνες έχουν ενσαρκώσει την τέχνη τους και έχουν σηματοδοτήσει τούς οραματισμούς τους.

Η πρώτη χρονολογικά είναι η παλαιότερη και χαρακτηρίζεται για την απευθείας αντιγραφή δυτικών προτύπων τα όποια πολλές φορές απλοποίησαν ή παραποίησαν οι εικονογράφοι με αποτέλεσμα η τέχνη τους αυτή να είναι η ανθρωποκεντρική τέχνη που επικράτησε, όπως είναι γνωστό, στη Δύση με την Αναγέννηση. Έτσι εικόνες του Χριστού, της Θεοτόκου, του Ευαγγελισμού, της Μεταμορφώσεως, της Σταυρώσεως, του Μυστικού Δείπνου, της Αναστάσεως, της Αναλήψεως ανακαλούν στη σκέψη μας έργα των Ραφαήλ, Bοtticeli, Leonardo ba Vinci, Cigoli, Donatello, Greco, πού είναι από πλευράς τέχνης έργα σημαντικά, είναι όμως ξένα και άσχετα προς το ύφος, το πνεύμα και το βαθύ νόημα της Ορθοδοξίας.

Η δεύτερη κατεύθυνση χαρακτηρίζεται από μια προσπάθεια επιδιόρθωσης των παλαιών προτύπων της βυζαντινής εικονογραφίας ή δημιουργίας νέων βάσει των μεθόδων της ευρωπαϊκής τέχνης. Γνήσια δηλαδή αγιογραφικά έργα μεταποιούνται από το φυσικότερο για να ικανοποιηθούν απλά και μόνο οι αισθητικές αντιλήψεις των συγχρόνων. Τέτοια συνήθως «διορθωμένα» έργα είναι φορητές εικόνες τέμπλου, η Πλατυτέρα, ο Παντοκράτορας του τρούλου, εικόνες εορταζομένων αγίων κ.ά. Κυριότεροι εκπρόσωποι αυτής της κατεύθυνσης είναι ο L Thirsch, που πραγματοποίησε τις τοιχογραφίες της Ρωσικής Εκκλησίας στην Αθήνα, ο L. Seit, που ζωγράφισε τις εικόνες του τέμπλου της Μητροπόλεως Αθηνών και άλλοι.

Η Δέηση στον νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου (επιζωγράφηση του 1791)

Η τρίτη κατεύθυνση χαρακτηρίζεται από την επάνοδο στις μέρες μας στα πρόσωπα της Ορθόδοξης εικονογραφικής Παράδοσης, γεγονός που οφείλεται στη μελέτη και σπουδή της βυζαντινής εικονογραφίας, σε ημεδαπά και διεθνή βυζαντινολογικά συνέδρια, τα οποία μελετούν και παρουσιάζουν την αξία και τη σημασία της, προβάλλοντας συγχρόνως τα προβλήματά της. Έτσι φωτισμένοι εικονογράφοι πού κατανόησαν τη σημασία της Παράδοσης στράφηκαν με ζήλο και σεβασμό στα γνήσια βυζαντινά ορθόδοξα ζωγραφικά πρότυπα, δημιουργώντας θαυμαστά πράγματι έργα με βάση τα παλαιότερα πρότυπα της ορθόδοξης ζωγραφικής τέχνης. Ως παράδειγμα αυτής της μεταστροφής και της αναζήτησης θα μπορούσα να αναφέρω αρχικά τον Αγιορείτη Μοναχό Μελέτιο Συκιώτη, που δημιούργησε εξαίρετα πιστά αντίγραφα από το ναό τού Πρωτάτου των Καρυών του Αγίου Όρους (Μακεδονική Σχολή), τον Φώτη Κόντογλου, που δίδαξε και έγραψε για τη βυζαντινή έκφραση της εικόνας, τούς αδελφούς Ιωασαφαίους, Δανιλαίους και Παχωμαίους, που δημιούργησαν και δημιουργούν στο Άγιον Όρος χιλιάδες πιστά αντίγραφα τόσο της Κρητικής όσο και της Μακεδονικής Σχολής, όπως και εκατοντάδες άλλους αγιογράφους μεταγενέστερα, που κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες δημιουργίας πιστών αντιγράφων της βυζαντινής εικόνας.

Η Θεοτόκος του «Άξιον Εστι»- αντίγραφο από τον Ι.Ν του Πρωτάτου Αγίου Όρους – Κωνσταντίνος Ξενόπουλος

Η τέταρτη κατεύθυνση της σύγχρονης εικονογραφίας εστιάζεται στην ελαφρά τροποποίηση παλαιών προτύπων και συγχρόνως στη με βήμα αργό αλλά σταθερό ανανέωση και οπωσδήποτε διεύρυνση των εκφράσεων και των προσανατολισμών της, όπου έγκειται ακριβώς ο πλούτος, το πνεύμα και το μεγαλείο της.

Και ναι μεν σήμερα οι προτιμήσεις των εικονογράφων στρέφονται στον παλαιολόγεια τέχνη και τα έργα της κρητικής αγιογραφίας, όμως δεν είναι αρκετές για μια πραγματική ανανέωση της βυζαντινής εικονογραφίας. Γιατί αυτή η αναγέννηση επιτυγχάνεται κυρίως με τη διεύρυνση, επέκταση και ακόμη τροποποίηση συνθέσεων στα πλαίσια του αληθινού νοήματος της βυζαντινής αγιογραφίας και τέχνης.

Από τα παραπάνω  έγινε φανερό πως η Βυζαντινή Τέχνη εκφράζει τον «σαρκωθέντα», τον «μεταμορφωθέντα», τον «ταπεινωθέντα», αλλά και τον θριαμβευτή Χριστό. Μέσα της κλείνει ένα μήνυμα πού είναι αποκλειστικά δικό της. Αυτό το καταλαβαίνουμε, αν γνωρίσουμε τη σιωπηλή της γλώσσα, δηλ. τις γραμμές, τούς όγκους, τα χρώματα πού εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα ανθρώπων πού ανήκουν πια σ’ ένα μακρινό παρελθόν. Σε μας, πέρα από την άμεση ευχαρίστηση πού μας προσφέρει η θέα των αριστουργημάτων, μας βοηθάει κυρίως να ανακαλύψουμε τον πνευματικό της χαρακτήρα, που είναι ο χαράκτης της πορείας της με μοναδικό σκοπό να «φέρει χαμηλότερα» τον Θεό και να «ανεβάσει υψηλότερα» τον άνθρωπο.

Πηγή:http://www.artionrate.com/index.php/artion-magazine/artion-kalesma/1121-kateutnhunseis-sugxronhs-eikonografias

Το χρονικό του Ψηφιδωτού στον Ιερό Ναο Αγίου Γεωργίου στο Κάιρο που ανήκει στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.

Η σχέση του Άρχοντος Αγιογράφου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κ. Κωνσταντίνου Ξενόπουλου με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας ξεκινά από το 2001 όταν συνεργάζεται με τον μακαριστό Πατριάρχη κυρό Πέτρο. Η συνεργασία συνεχίζεται με την Α.Θ.Μ. Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρίας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο καθώς ο κ. Ξενόπουλος έχει αγιογραφήσει τον Πατριαρχικό ναό στην Αλεξάνδρεια και ιστορήσει με ψηφιδωτά το νέο Πατριαρχικό Μέγαρο. Τον Μάιο του 2008 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας του απένειμε κατά «πατριαρχική φιλοτιμίαν και προαίρεσιν» ως ανταμοιβή υπηρεσιών προς το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, το οφφίκιον του Άρχοντος εικονογράφου. Η απονομή αυτή αποτέλεσε ύψιστη για τον κ. Κωνσταντίνο Ξενόπουλο αφού συνοψίζει μια διακονία αιώνων τιμημένη από μυριάδες ευσεβείς και ορθόδοξους χριστιανούς, οι οποίοι προσέφεραν στην Εκκλησία υπηρετώντας την βυζαντινή τέχνη τη συμπαράστασή τους, για τη σωστική πορεία της μέσα στην Ιστορία.

Στην συνέχιση αυτής της ιστορίας και του πολιτισμού ο ίδιος ο Μακαριότατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρος Β’ πρότεινε στον κ. Ξενόπουλο τον Ιούλιο του 2014 την κατασκευή ενός ψηφιδωτού. Η θέση που ορίστηκε για το έργο είναι στην πλάγια είσοδο του ναού, οπότε το ψηφιδωτό, δεν αλλοιώνει την αισθητική του κυρίως ναού.

Ο Ιερός Ναός του αγίου Γεωργίου βρίσκεται στη θέση του οχυρού της Βαβυλώνος της Αιγύπτου στο παλαιό Κάϊρο, στην όχθη του Νείλου. Το οχυρό της Βαβυλώνος έχει κτισθεί επάνω σε μια παλαιότερη εγκατάσταση των Πτολεμαίων. Πρόκειται για ροτόντα εδρασμένη επί Ρωμαικού Πύργου, ο οποίος έγινε την εποχή του Τραϊανού (107 π.Χ.). Η περιοχή που βρίσκεται ο Ναός ονομάζεται Margirgis, που σημαίνει στα αραβικά Αϊ-Γιώργης.

O Μακαριότατος έθεσε το σκεπτικό του στον κ. Ξενόπουλο ως θέμα του έργου κι έτσι αυτός φιλοτέχνησε δύο μακέτες. Δύο σχέδια που είχαν να κάνουν με τον κλασικό σχεδιασμό της ζωγραφικής, αλλά και της Βυζαντινής Αγιογραφίας. Το θέμα του έργου είχε τον Άγιο Γεώργιο, που έπρεπε να κρατηθεί ο βυζαντινός χαρακτήρας, αλλά περιείχε και τρία πρόσωπα, αυτό του Πατριάρχη κ.κ. Θεόδωρου του Β’, του δωρητή κ. Αθανασίου Μαρτίνου και της συζύγου του κ. Μαρίνης Μαρτίνου. Αυτά έπρεπε να φιλοτεχνηθούν σύμφωνα με τον κλασικό χαρακτήρα της ζωγραφικής τέχνης, γιατί είναι σύγχρονα πρόσωπα. Επιπροσθέτως το όλο σκηνικό συμπεριλαμβάνει το αιγυπτιακό τοπίο με το Ναό του Αγίου Γεωργίου. Ήταν μια δύσκολη μελέτη, αλλά είναι αποδεδειγμένο πως οι δυσκολίες είναι αυτές που οδηγού στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Με την αρμονική συνύπαρξη της Βυζαντινής αγιογραφίας και της κλασικής ζωγραφικής, ο συνδυασμός του θέματος έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη φαίνεται ξένο το ένα με το άλλο.

Ο Άγιος Γεώργιος καθήμενος επί θρόνου, άλλωστε ο Ναός του Αγίου Γεωργίου Καΐρου ήταν ο τόπος του μαρτυρίου του και «δικαιωματικά» είναι ο θρόνος του, με απλωμένα τα χέρια προς τον Μακαριότατο Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο τον Β’, που προσφέρει το Ναό Του. Ο Μακαριότατος ευλαβικά και στα γόνατα ενώπιων του αγίου, βαστά τον προσφερόμενο Ναό, όχι με γυμνά χέρια, αλλά σκεπασμένα με μανδήλιο από ευλάβεια.

Στα πόδια του Μακαριότατου, κοντά στα γόνατα και μέσα στο ράσο του μπαίνει ένα λουλούδι, άνθος της ερήμου, που δηλώνει ότι ο Πατριάρχης δίνει ζωή στην «έρημο», όχι τη φυσική, αλλά στην Αφρική γενικά, με το ιεραποστολικό του έργο.

Πίσω του ακριβώς ο Περικαλλής Ναός του Αγίου Γεωργίου δεσπόζει με μεγαλοπρέπεια, και μέσα σε ένα παράθυρο προβάλλουν, δικαιωματικά, δύο πρόσωπα. Τα πρόσωπα του ζεύγους Αθανασίου και Μαρίνης Μαρτίνου. Χάρη στην ευγενική προσφορά του κ. Αθανασίου και της συζύγου του κ. Μαρίνης, ανακαινίστηκε πλήρως ο ναός. Άν ανατρέξουμε στην ιστορία, θα βρούμε πολλά πρόσωπα δωρητών σε τοιχογραφίες και ψηφιδωτά.

Μέσα στο όλο έργο υπάρχει το τοπίο της αιγυπτιακής γης, με τις πυραμίδες και το Νείλο ποταμό, την παραδοσιακή φελούκα, τους φοίνικες και την καμήλα.

Επάνω στο φόντο δημιουργείται με τις χρυσές ψηφίδες ένα φαινόμενο της ερήμου που ονομάζεται «χαμσίνι». Είναι η αιωρούμενη άμμος όταν φυσάει και είναι κάτι ανάλογο με την ομίχλη. Από την αριστερή πλευρά του έργου δημιουργείται το φαινόμενο αυτό με τις χρυσοψηφίδες και έρχεται και σταματάει στο κέντρο, όπου σχηματίζεται η ακτινωτή δόξα, που είναι η ευλογία Θεού στον Άγιο και την υπόλοιπη σύνθεση.

Έργο δύσκολο, ως προς τη σύνθεση αλλά και χρονοβόρο ως προς τη φιλοτέχνησή του. Εργασία πέντε μηνών, φορτισμένη με άγχος, γιατί πρόκειται για έργο ιστορικό το οποίο φέρει το βάρος της ευθύνης της εμπιστοσύνης του Πατριάρχη.

Το μέγεθος του έργου, σχεδόν δώδεκα τετραγωνικά μέτρα, απαιτεί υπομονή και επιμονή για την ολοκλήρωσή του.

Το κύριο βάρος του έργου το ανέλαβε ο κ. Ξενόπουλος, με τον γιό του Χρυσόστομο, ο οποίος τελείωσε την πανεπιστημιακή σχολή «Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών Τέχνης» των Ιωαννίνων. Περίπου στο 20% με 30% βοήθησαν και συνεργάτες.

Επί πέντε μήνες οι ειδικοί κόφτες πέτρας και ο μεγάλος σπαστήρας δούλευαν ασταμάτητα. Η κούραση και οι πόνοι στη μέση ήταν εμφανείς σε όλους.

Όμως, μετά την τοποθέτηση του έργου ήρθε η δικαίωση.

Ο Μακαριότατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας από τη στιγμή που είδε το έργο πάντα είχε να πει έναν καλό λόγο, όπως και οι ευεργέτες.

Το συγκεκριμένο έργο είχε φιλοτεχνημένα πρόσωπα όπως του Πατριάρχου και των δωρητών, που έπρεπε να έχουν ομοιότητα. Είναι τελείως διαφορετική η απόδοση του προσώπου με πέτρα από αυτή του χρωστήρα.

Στα αποκαλυπτήρια, ο ευεργέτης, κ. Μαρτίνος έκοψε την κορδέλα για την είσοδο στο χώρο του ψηφιδωτού και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος τράβηξε την ελληνική σημαία παρουσιάζοντας το έργο. Υπήρχαν δύο σημαίες, μια ελληνική και μια αιγυπτιακή. Η ελληνική σημαία είχε καλύψει το έργο με τη σύνθεση και η αιγυπτιακή την επιγραφή. Την αιγυπτιακή σημαία τράβηξε ο διοικητής του Καΐρου.

Κ. Ξενόπουλου: Ο Άγιος Αλύπιος

Μια παραγγελία από το Άγιον Όρος μόλις ολοκληρώθηκε από τον άρχοντα αγιογράφο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας Κωνσταντίνο Ξενόπουλο. Πρόκειται για το διαστάσεων 0,80×0,40cm έργο που εικονίζει τον στυλίτη Άγιο Αλύπιο.

Στη Νέα Σκήτη του Αγίου Όρους, και σε μοναχό που φέρει το όνομα του εικονιζόμενου Αγίου θα δοθεί το έργο αυτό το οποίο είναι φιλοτεχνημένο σε μουσαμά με ακρυλικά χρώματα. Θα τοποθετηθεί σε κολονάκι στον μικρό ναΐσκο του κελιού των Εισοδίων της Θεοτόκου. Ο κ. Ξενόπουλος διακόσμησε τον περιβάλλοντα χώρο της αγιογραφίας με ένα δάσος αφού όπως εξήγησε σε δάση κρύβονταν συνήθως οι στυλίτες Άγιοι.

Ο Άγιος Αλύπιος ο Κιονίτης ή Στυλίτης, καταγόταν από την Ανδριανούπολη του Πόντου. Έζησε τον 6ο αιώνα, «ηγιασμένος» κατά τα Συναξάρια «εκ κοιλίας μητρός». Σε ηλικία 30 ετών αποσύρθηκε στην έρημο και μετά από δύο έτη ανήλθε σε στύλο όπου έμεινε προσευχόμενος και νουθετώντας πενήντα τρία χρόνια ενώ τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια αναπαυόταν συνεχώς στη μια πλευρά του, χωρίς να μπορεί να στραφεί λόγω πληγών και παραλυσίας των ποδιών του. Κοντά του μάζεψε δεκάδες ψυχές που έψαχναν σκέπη και καταφύγιο και άσκηση. Υπήρξε πατέρας φιλόστοργος και ταπεινός μέχρι την κοίμησή του. Οι μαθητές του έμεναν στις σκήτες, στα κελιά κάτω από το στύλο του Οσίου Αλυπίου.

Η Ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την μνήμη του στις 26 Νοεμβρίου, μαζί με τον Άγιο Στυλιανό τον Παφλαγόνα και τον Άγιο Νίκωνα τον «Μετανοείτε» και με τον Άγιο Νεομάρτυρα Γεώργιο τον Χιοπολίτη. Στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους φυλάσσεται η κάρα του Αγίου Αλυπίου του Κιονίτου, από την εποχή του Αλεξίου του μεγάλου του Κομνηνού.

Το όνομα του Αγίου Αλυπίου του Κιονίτη αναφέρει σε ποιητικό αφήγημά του ο Διονύσιος Σολωμός: «Εγώ Διονύσιος ιερομόναχος, εγκάτοικος στο ξωκκλήσι του αγίου Λυπίου..» «… έτσι εγώ έφτασα στο κελί του Αγίου Λύπιου παρηγορημένος από τες μυρωδιές του κάμπου..»

Ο Αγιογράφος Κωνσταντίνος Ξενόπουλος, μαθητής και καθηγητής αργότερα της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας του Αγίου Όρους, αγιογράφησε τον Άγιο Αλύπιο στο εργαστήρι του όπου και εικονογραφεί εικόνες αγίων τα τελευταία 35 χρόνια.

Παραμένοντας πιστός στα διδάγματα της Αθωνιάδας Σχολής για την βυζαντινή τέχνη εξηγεί ότι: «Μου αρέσει να είμαι πάντα με καλά και καθαρά ρούχα όταν δουλεύω από σεβασμό για την εικόνα. Σκέφτομαι ότι όπως ο ιερέας στο θυσιαστήριο συνθέτει το σώμα και το αίμα του Κυρίου, έτσι και ο αγιογράφος που παριστάνει δια του χρωστήρος τα Άγια πρέπει να είναι με σεβασμό και ευπρέπεια ενδεδυμένος.»

Πηγή:http://www.artionrate.com/index.php/artion-magazine/artion-kalesma/1260-ksenopoulou-o-agios-alupios